Πολλοί άνθρωποι έχουν συνδέσει την προσπάθεια για βελτίωση του τρόπου διατροφής με κάτι αρνητικό. Μία δύσκολη διαδικασία που απαιτεί πολλές θυσίες και μοιάζει περισσότερο με μία ακόμη υποχρέωση. Στο παρόν άρθρο θα αναφέρουμε πέντε χρήσιμες συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να κάνετε ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο, με τον οποίο τρέφεστε και το κυριότερο θα σας κάνουν να αναθεωρήσετε τη σχέση σας με το φαγητό.
1.Οργανώστε τις αγορές σας
Μια πολύ καλή ιδέα είναι να καθιερώσετε μία ή δύο ημέρες μέσα στην εβδομάδα, κατά τις οποίες θα αφιερώνετε λίγο από το χρόνο σας για να σκεφτείτε τι θα θέλατε να καταναλώσετε μέσα στις επόμενες ημέρες. Πέρα από το κύριο γεύμα, προσπαθήστε να σκεφτείτε ποιες επιλογές θα σας ευχαριστούσαν και ως ενδιάμεσο γεύμα (πχ δεκατιανό, απογευματινό), καθώς επίσης τι θα προτιμούσατε να επιλέξετε για πρωινό και βραδινό.
Δε χρειάζεται να προσδιορίσετε από πριν τι θα καταναλώνετε ακριβώς την κάθε ημέρα. Το να έχετε, όμως, μέσα στο σπίτι σας εύκολα διαθέσιμες επιλογές που σας προσφέρουν ικανοποίηση, σίγουρα δημιουργεί μία αίσθηση ασφάλειας. Έτσι, κάθε φορά που τα επίπεδα πείνας σας θα αρχίσουν να αυξάνονται, εσείς θα έχετε τη δυνατότητα να επιλέξετε ό,τι σας εξυπηρετεί καλύτερα την κάθε στιγμή.
Θυμηθείτε να είστε χορτάτοι όταν πηγαίνετε για τις αγορές σας, έτσι ώστε να επιλέξετε όσα χρειάζεστε πραγματικά και όχι όσα επιθυμείτε στιγμιαία λόγω των αυξημένων επιπέδων πείνας. Επίσης, μία καλή πρακτική για να οργανώσετε τις αγορές σας είναι να χωρίσετε τα τρόφιμα σε κατηγορίες και να σκεφτείτε τι χρειάζεστε από κάθε ομάδα.
Ομάδες τροφίμων: γαλακτοκομικά-τυριά, αυγά, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηροί καρποί, δημητριακά και αμυλούχα, ψάρι-θαλασσινά, κρέας(λευκό και κόκκινο), λίπη και έλαια.
2.Δημιουργήστε τις κατάλληλες συνθήκες γεύματος
Οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής έχουν κάνει τους ανθρώπους να μεταφέρουν το άγχος και τη βιασύνη τους ακόμη και στο τραπέζι. Πέρα από αυτό, η εισβολή της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας φαίνεται πως έχει αρχίσει να επηρεάζει καθοριστικά και την κατανάλωση του φαγητού. Έτσι, λοιπόν, κρίνεται πλέον πιο σημαντικό από ποτέ άλλοτε να εστιάσουμε περισσότερο στις συνθήκες κάτω από τις οποίες καταναλώνεται ένα γεύμα.
Αφήστε να μεσολαβήσει ένα μικρό χρονικό διάστημα μεταξύ των υποχρεώσεών σας και της ώρας του φαγητού. Δώστε την ευκαιρία στον εγκέφαλό σας να μεταβεί ομαλά από τη μία κατάσταση στην άλλη. Μόνο έτσι θα μπορέσετε να είστε πραγματικά συνειδητοί κατά τη διάρκεια του γεύματος και η κατανάλωση του φαγητού σας να πάψει να είναι μια μηχανική διαδικασία. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν μπορεί να συγκεντρωθεί σε δύο πράγματα ταυτόχρονα. Για αυτό, λοιπόν, είναι καλό να απομακρύνετε οποιαδήποτε οθόνη (τηλεόραση, κινητό, τάμπλετ, λάπτοπ) από κοντά σας, έτσι ώστε να μπορέσετε να απολαύσετε το γεύμα σας με ηρεμία.
3.Απορρίψτε τους κανόνες διατροφής
Μια ισορροπημένη διατροφή σχετίζεται με πολλαπλά οφέλη τόσο για τη σωματική, όσο τη ψυχική και πνευματική υγεία. Όταν, όμως, η προσπάθεια ενός ατόμου να ακολουθήσει μία «υγιεινή» διατροφή γίνεται με έναν τρόπο απόλυτο και καταπιεστικό, τότε η διαδικασία αυτή παύει να είναι υγιής και ωφέλιμη. Αναζητήστε μέσα σας πιθανούς κανόνες διατροφής που έχετε επιβάλλει στον εαυτό σας ή σας έχουν επιβληθεί από άλλους, οι οποίοι πηγαίνουν κόντρα με τις δικές σας επιθυμίες και δείτε πώς επιδρούν σε εσάς. Σας βοηθούν στην καθημερινότητά σας ή μήπως σας κάνουν να αισθάνεστε συνεχώς άγχος, απογοήτευση και τελικά σκέφτεστε ακόμη περισσότερο όσα τρόφιμα θεωρείτε απαγορευμένα;
Η βιβλιογραφία δείχνει ξεκάθαρα πλέον πως η προσκόλληση σε απόλυτους κανόνες διατροφής αυξάνει τη σκέψη γύρω από το φαγητό, δημιουργεί εμμονή γύρω από τη διατροφή και οδηγεί ένα άτομο πολύ πιο εύκολα στην υπερφαγία. Σκεφτείτε λιγάκι και για τον εαυτό σας. Υπάρχουν περίοδοι στη ζωή σας που αποφεύγετε πλήρως συγκεκριμένα τρόφιμα -ενώ σας αρέσουν- και στη συνέχεια, η στέρηση αυτή σας οδηγεί σε μία «ανεξέλεγκτη» κατάσταση υπερφαγίας των ίδιων τροφίμων που μέχρι πριν λίγο απαγορεύατε στον εαυτό σας;
Θυμηθείτε: Η απαγόρευση αυξάνει την επιθυμία. Το πρώτο σκαλοπάτι για τη δημιουργία μιας πιο ισορροπημένης σχέσης με το φαγητό είναι το να «πετάξετε» τις λίστες με τα απαγορευμένα τρόφιμα και να απορρίψετε τους κανόνες διατροφής που σας καταπιέζουν και βλέπετε πως δε σας ταιριάζουν.
4.Ακούστε το σώμα σας
Ο πιο ασφαλής και αποδεδειγμένα σωστός τρόπος για να βελτιώσετε τον τρόπο που τρέφεστε είναι με το να αρχίσετε να στρέφεστε περισσότερο προς το σώμα σας και να ακούτε τις πραγματικές του ανάγκες. Το σώμα σας είναι αυτό που μπορεί να σας πληροφορήσει για το πότε και πόσο πεινάτε, καθώς επίσης και για το πότε χορτάσατε. Όταν οι συνθήκες των γευμάτων σας είναι ευνοϊκές (χωρίς απόσπαση προσοχής) και έχετε καταφέρει να απορρίψετε σιγά-σιγά τους κανόνες διατροφής μέσα σας, τότε θα είστε σε θέση να συνδεθείτε ξανά με τη σοφία του σώματός σας και να εμπιστευτείτε τα μηνύματα που σας στέλνει.
Αφιερώστε λίγα δευτερόλεπτα σε κάποιο από τα επόμενα γεύματά σας και κάντε μία μικρή παύση κατά τη διάρκεια του φαγητού. Ρωτήστε τον εαυτό σας «Μου αρέσει αυτό που καταναλώνω αυτή τη στιγμή;», «Αισθάνομαι χορτάτος-η;». Τέτοιες απλές ερωτήσεις μπορούν να είναι το πρώτο βήμα για να έρθετε σε μεγαλύτερη επαφή με τις ανάγκες του οργανισμού σας.
5.Εστιάστε στην απόλαυση του φαγητού
Πολλές φορές συζητούμε για τη θρεπτική αξία των τροφίμων και των γευμάτων και παραλείπουμε τελείως την παράμετρο της απόλαυσης. Το φαγητό, όμως, αποτελεί πηγή ευχαρίστησης για τον άνθρωπο και δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό. Για αυτό, λοιπόν, σας προτείνω από εδώ και στο εξής να προσεγγίζετε την απόλαυση του φαγητού ως κάτι εξίσου σημαντικό με τη διατροφική του αξία.
Υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται να αντλήσουν ευχαρίστηση από το φαγητό, επειδή νιώθουν πως έτσι, θα χάσουν τον έλεγχο της ποσότητας. Αυτός ο τρόπος σκέψης συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τους αυστηρούς διατροφικούς κανόνες που αναφέρθηκαν προηγουμένως, οι οποίοι οδηγούν συχνά σε συμπεριφορές «άσπρο-μαύρο» ή αλλιώς «όλα ή τίποτα».
Στην πραγματικότητα, όμως, όταν ένα άτομο έχει την πρόθεση να απολαύσει πραγματικά το γεύμα του, χωρίς να αισθάνεται τύψεις για αυτό που τρώει, τότε έχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να καταναλώσει τελικά μικρότερη ποσότητα. Όχι επειδή «έτσι έπρεπε». Αλλά επειδή άκουσε το σώμα του, συνδέθηκε με τις πραγματικές του ανάγκες την παρούσα στιγμή και κατάλαβε πως δε χρειαζόταν περισσότερο φαγητό για να αισθανθεί την ικανοποίηση που ήθελε. Δοκιμάστε το, λοιπόν, για να δείτε πώς λειτουργεί αυτή η προσέγγιση και σε εσάς. Κάντε την απόλαυση του φαγητού…προτεραιότητα!
«Μήνυμα» για το σπίτι
Ένας ισορροπημένος τρόπος διατροφής δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τους περιορισμούς, τις απαγορεύσεις και τις στερήσεις. Επενδύστε στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών (διαθεσιμότητα τροφίμων, ηρεμία κατά τη διάρκεια των γευμάτων) και αφεθείτε στη σοφία του δικού σας σώματος, δίνοντας πάντοτε έμφαση στην απόλαυση του φαγητού. Έτσι, θα καταφέρετε να προσαρμόσετε ένα θρεπτικό πρότυπο διατροφής στις δικές σας ανάγκες και προτιμήσεις, ενώ παράλληλα θα αισθάνεστε ευελιξία στις διατροφικές σας επιλογές, χωρίς άγχος και πίεση. Υπάρχει τίποτα καλύτερο για τη σωματική, ψυχική και πνευματική σας υγεία από αυτό;
Ενδεικτική Βιβλιογραφία: Intuitive Eating, Evelyn Tribole