ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΩΜΑΤΟΣ
Η εικόνα σώματος είναι ο τρόπος, με τον οποίο αντιλαμβάνεται ένα άτομο το σώμα του, καθώς επίσης οι σκέψεις και τα συναισθήματα που δημιουργούνται από αυτή την αντίληψη.
Δεν έχει να κάνει με το πώς φαίνεται το σώμα, αλλά με το πώς αισθάνεται ένα άτομο σχετικά με αυτό.
ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ ΜΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ
Η ανάπτυξη θετικής εικόνας σώματος κατά τη διάρκεια της εφηβείας είναι πολύ σημαντική, καθώς σχετίζεται με την αυτο-εκτίμηση.
Οι σημερινοί έφηβοι καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με τα μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς που προβάλλονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, instagram), τα οποία συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη μιας αρνητικής εικόνας σώματος μέσω της σύγκρισης.
Το 57% των κοριτσιών (12 έως 17 ετών) που συμμετείχαν σε μια μελέτη δήλωσε πως έχει προσπαθήσει τουλάχιστον μία φορά να ελέγξει το βάρους του, ενώ σύμφωνα με μία άλλη έρευνα το 40-60% των κοριτσιών ηλικίας 6 έως 12 ετών ανησυχούν για το βάρος τους.
ΜΕ ΤΙ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ
Η αρνητική εικόνα σώματος σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών -συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων κατάθλιψης- και μπορεί να οδηγήσει έναν έφηβο στην υιοθέτηση ανορθόδοξων τρόπων για τη ρύθμιση του βάρους, αυξάνοντας την πιθανότητα ανάπτυξης διατροφικών διαταραχών.
Από την άλλη, η θετική εικόνα σώματος ενισχύει την αυτο-εκτίμηση των εφήβων και τους βοηθάει να σέβονται και να φροντίζουν το σώμα τους μέσα από θρεπτικές επιλογές τροφίμων, τακτική σωματική δραστηριότητα και ξεκούραση.
Η εικόνα που έχει ένα άτομο για το σώμα του διαμορφώνεται από πολύ μικρή ηλικία και στη διαδικασία αυτή παίζει σημαντικό ρόλο η επίδραση της οικογένειας και ιδιαίτερα της μητέρας.
Στο παρόν άρθρο θα συζητήσουμε για την καλλιέργεια θετικής εικόνας σώματος στα έφηβα κορίτσια. (Η ανάπτυξη θετικής εικόνας σώματος στα αγόρια θα συζητηθεί σε επόμενο άρθρο.)
Στο σημείο αυτό, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, κάθε κορίτσι ενδέχεται να αναπτύξει αρνητική εικόνα για το σώμα του, ανεξάρτητα από το ύψος και το βάρος που έχει.
Συνεπώς, είναι καλό για όλους τους γονείς να βοηθήσουν τα έφηβα κορίτσια τους να βάλουν τα θεμέλια για μια θετική εικόνα σώματος, εφαρμόζοντας τους 5 τρόπους που αναφέρονται στη συνέχεια.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ
- Είναι δύσκολο. Σε καταλαβαίνω.
Μιλήστε με την κόρη σας. Μην αποφεύγετε τις συζητήσεις μέσα από τις οποίες εκδηλώνει την ανησυχία της για το σώμα της. Προσπαθήστε να κατανοήσετε το πώς αισθάνεται και να δείξετε ενσυναίσθηση. Δώστε της χώρο και χρόνο για να εκφραστεί ελεύθερα και δείξτε της πως καταλαβαίνετε πόσο άσχημο μπορεί να είναι όταν κατακλύζεται κανείς από αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό του.
Εξηγήστε της πως το να αισθανόμαστε καλά με το σώμα μας μέσα σε μια κοινωνία, η οποία συνεχώς μας μαθαίνει να κάνουμε ακριβώς το αντίθετο, είναι πολλές φορές δύσκολο. Όμως, είναι στο χέρι μας να αρχίσουμε να μιλάμε όμορφα για τον εαυτό μας και να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε το σώμα μας, ακόμη κι αν μερικές φορές αυτό φαντάζει ακατόρθωτο.
- Κοινές εμπειρίες
Μοιραστείτε με την κόρη σας μια δική σας προσωπική εμπειρία. Είναι σημαντικό να καταλάβει πως δεν είναι μόνη. Βοηθήστε την να συνειδητοποιήσει πως παρόλο που και εσάς μπορεί να σας απασχολεί κάποιες φορές το πώς φαίνεται ένα συγκεκριμένο σημείο του σώματός σας, αυτό δε σας έχει στερήσει την ικανότητα να ζείτε μια ζωή γεμάτη με όμορφες εμπειρίες και να διεκδικείτε όλα όσα σας εκφράζουν.
Πείτε της πως όλοι οι άνθρωποι βιώνουν αντίστοιχα συναισθήματα με εκείνη, ακόμη κι αν δεν το δείχνουν. Άλλωστε, στη ζωή υπάρχουν πολύ πιο σημαντικά και όμορφα πράγματα, στα οποία μπορεί να αφοσιωθεί ένας άνθρωπος. Η εμφάνιση αποτελεί ένα μόνο μικρό κομμάτι του συνόλου και δε δείχνει τίποτα για την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα και τις αξίες ενός ατόμου.
- Αλλαγές; Τι πιο φυσιολογικό.
Εξηγήστε στην κόρη σας ότι, οι αλλαγές στο σχήμα, το βάρος και τη σύσταση του σώματος κατά την διάρκεια της εφηβείας είναι κάτι το απόλυτα φυσιολογικό. Συμβαίνει σε όλα τα κορίτσια, απλώς ίσως με διαφορετικό τρόπο και ρυθμό, ακριβώς επειδή κάθε μία είναι μοναδική. Ενθαρρύνετέ την να προσπαθεί να ακούει το σώμα της και να σέβεται τις ανάγκες του. Είναι πολύ σημαντικό για εκείνη να αναπτύξει μια σχέση εμπιστοσύνης με το σώμα της και να έρθει σε σύνδεση με τα εσωτερικά μηνύματα πείνας και κορεσμού.
Όταν ένα κορίτσι κατανοήσει πως η εφηβεία είναι μια ιδιαίτερα απαιτητική περίοδος ανάπτυξης, τότε θα προσπαθεί να προσφέρει στο σώμα της την καλύτερη δυνατή φροντίδα, χωρίς να αισθάνεται άσχημα ή ενοχικά όταν πεινάει ή επειδή αλλάζει το σώμα της.
Βοηθήστε την να προσεγγίζει το φαγητό ως έναν τρόπο θρέψης του οργανισμού της και ως μια πηγή ευχαρίστησης, χωρίς κριτική και απαγορεύσεις.
- Και κάτω απ’ την επιφάνεια;
Προστατεύστε την κόρη σας από τις αρνητικές επιδράσεις που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχολογία, βοηθώντας την να αναπτύξει μια κριτική στάση απέναντι σε ό,τι βλέπει.
Εξηγήστε της ότι, όλα όσα προβάλλονται μέσα στον εικονικό κόσμο (facebook, instagram, youtube, διαφημίσεις, βίντεο) δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα και αποτελούν ένα φτιαχτό κατασκεύασμα που πολλές φορές αποσκοπεί στο κέρδος.
«Η συνεχής ενασχόληση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με την εμφάνιση απομακρύνει τα έφηβα κορίτσια από τις πραγματικές δραστηριότητες της ζωής, την βαθύτερη γνώση και τις ουσιαστικές σχέσεις που θα τα βοηθήσουν να αναπτύξουν μια ισχυρή αίσθηση ταυτότητας, κάτι το οποίο έχει να κάνει με πολλά περισσότερα από το πώς απλώς φαίνονται», εξηγεί η Heather Senior Monroe, ψυχοθεραπεύτρια και κοινωνική λειτουργός με εξειδίκευση στους εφήβους.
Μιλήστε της για τις πραγματικές αρετές που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος και φέρτε της παραδείγματα από τον κόσμο της τέχνης και της επιστήμης, τα οποία αποδεικνύουν πως η αξία του ανθρώπου δε σχετίζεται με το σχήμα ή το μέγεθος του σώματός του.
- Σε αποδέχομαι όπως είσαι. Όπως ακριβώς είσαι.
Ο τελευταίος και ίσως ο πιο σημαντικός τρόπος, με τον οποίο μπορείτε να βοηθήσετε την έφηβη κόρη σας να αναπτύξει θετική εικόνα σώματος είναι με το να την κάνετε να αισθάνεται πως είναι αποδεκτή από εσάς ακριβώς όπως είναι.
Χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Όπως ακριβώς είναι αυτή τη στιγμή.
Αποφύγετε να κάνετε σχόλια (ούτε θετικά ούτε αρνητικά) για το σωματικό βάρος οποιουδήποτε ατόμου -συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού σας- και αφήστε στην άκρη τις λίστες με τα «καλά» και «κακά» τρόφιμα.
Ένα από τα πιο συχνά φαινόμενα που τροφοδοτούν την αρνητική εικόνα σώματος είναι οι εκφράσεις που δηλώνουν ενοχή ή/και ντροπή για την όρεξη και τις διατροφικές επιλογές ενός ατόμου.
«Δεν έπρεπε να το φάω αυτό. Πώς θα το κάψω τώρα;» Μια τέτοια έκφραση ανησυχίας από την πλευρά της μητέρας, για παράδειγμα, μπορεί να δημιουργήσει την εντύπωση ότι, το αίσθημα της πείνας και της όρεξης είναι κάτι «κακό» και πρέπει να το καταπιέζουμε.
Η αποδοχή του σώματος της κόρης σας ξεκινάει από την αποδοχή του δικού σας σώματος.
Εάν κάτι τέτοιο σας φαίνεται δύσκολο αυτή τη στιγμή -και πολλές φορές είναι πολύ δύσκολο-, τότε θα ήταν καλό για εσάς να προσπαθήσετε να βελτιώσετε τη σχέση με το δικό σας σώμα.
Πλέον, υπάρχουν διάφοροι τρόποι, με τους οποίους θα μπορούσατε να βοηθήσετε τον εαυτό σας. Η δίαιτα σίγουρα ΔΕΝ είναι ένας από αυτούς.
«ΜΗΝΥΜΑ» ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
Η θετική εικόνα σώματος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συνολική υγεία ενός ατόμου (σωματική, ψυχική και πνευματική).
Η εφηβεία αποτελεί μία πολύ καλή περίοδο στη ζωή ενός κοριτσιού για να συζητήσει με την οικογένειά της όλα όσα την απασχολούν σχετικά με το σώμα της και να βρει στήριξη, αγάπη, κατανόηση και άνευ όρων αποδοχή.
Το πώς αισθάνεται ένα έφηβο κορίτσι για το σώμα του σχετίζεται με το πώς προσεγγίζει τον εαυτό του συνολικά.
Όταν νιώθει καλά με το σώμα της, αυτό σημαίνει πως αποδέχεται τον εαυτό της, σέβεται της ανάγκες του και έχει υψηλή αυτο-εκτίμηση.
Αυτό επηρεάζει στη συνέχεια και τον τρόπο, με τον οποίο συνδέεται με τους άλλους ανθρώπους, αλλά και τα όνειρα που κάνει για τη ζωή της.
Μαθαίνει να διεκδικεί ό,τι την εκφράζει, αφοσιώνεται σε όσες δραστηριότητες την ευχαριστούν και συναναστρέφεται με άτομα που την σέβονται, χωρίς να αποζητά από αυτά την επιβεβαίωση που έχει στερήσει η ίδια από τον εαυτό της.
Με λίγα λόγια, όταν ένα έφηβο κορίτσι έχει καλλιεργήσει μια θετική εικόνα σώματος έχει την ευκαιρία να ζήσει τη ζωή της με έναν πιο αυθεντικό τρόπο, χωρίς να επιβαρύνει τον εαυτό της με το βάρος της αυτο-απόρριψης και της αυτο-τιμωρίας.
Αξίζει να την βοηθήσετε σε αυτόν τον «αγώνα».
«Μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά.
Την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια.»
Μικρός Πρίγκιπας, Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
- How to Cultivate Positive Teen Body Image. Newport Academy (2018)
- Irven. Developing a Positive Body Image – A Guide for Teens and Young Adults, Burn Support Magazine (2014)
- Jacobsen. 13 Things Girls with a Healthy Body Image Don’t Do (And How Parents Help Them). (2019)
- Developing a positive body image. Kidshelpline (2018)
- Satltz. How to Help Your Daughter Have a Healthy Body Image. Child Mind Institute
- Ackerman. 3 Positive Body Image Activities & Worksheets. PositivePsychology.com
- Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην ιστοσελίδα efiveia.gr
