Η εικόνα σώματος είναι ο τρόπος, με τον οποίο αντιλαμβάνεται ένα άτομο το σώμα του και παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στη σωματική όσο και την ψυχική του υγεία.

Ξεκινά από νωρίς

Η εικόνα που αποκτά ένα άτομο για το σώμα του διαμορφώνεται από πολύ μικρή ηλικία. Σύμφωνα με μελέτες, φαίνεται ότι, τα αγόρια γνωρίζουν πλέον από πολύ νωρίς τα στερεότυπα που επικρατούν σχετικά με το πώς «θα έπρεπε» να δείχνει ένα «αντρικό» σώμα.

Υπερβολικά μυώδες και χωρίς ίχνος λίπους. Έτσι είναι το πρότυπο σώματος που προβάλλεται σαν ιδανικό μέσα από τις ταινίες, τα βιντεοπαιχνίδια και τις διαφημίσεις. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί πολύ μεγάλη αύξηση στην προβολή ημίγυμνων αντρών στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Όλο αυτό ασκεί τεράστια πίεση στα αγόρια, τα οποία συγκρίνουν τον εαυτό τους με μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς και αισθάνονται απογοήτευση.

ΔΕΝ αφορά μόνο τα κορίτσια.

Δυστυχώς, εξακολουθεί να επικρατεί η λανθασμένη αντίληψη ότι, η δυσαρέσκεια με την εικόνα σώματος απασχολεί μόνο τα κορίτσια. Η επιστήμη μας δείχνει ότι, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Τα αγόρια είναι εξίσου ευάλωτα στο να αναπτύξουν αρνητική εικόνα σώματος και όταν αυτό συμβεί μπορεί να οδηγήσει σε ιδιαίτερα βλαβερές συνέπειες στην ποιότητα της ζωής τους.

Τα κρούσματα πληθαίνουν

Σύμφωνα με την Διεθνή Ένωση Διατροφικών Διαταραχών (NEDA), εκτιμάται ότι, 1 στα 4 άτομα που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή είναι αρσενικού φύλου.

Επιπλέον, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής δηλώνει ότι, ένα αγόρι είναι πιο πιθανό να αναπτύξει αδηφαγική διαταραχή ή επεισοδιακή υπερφαγία σε σύγκριση με ένα κορίτσι.

Πέρα από την νευρική ανορεξία, τα αγόρια είναι πιο επιρρεπή στο να παρουσιάσουν τη λεγόμενη Μυϊκή Δυσμορφία, η οποία συχνά αποκαλείται και ως «αντίστροφη ανορεξία» ή «μεγαλορεξία». Η Μυϊκή Δυσμορφία είναι μία διαταραχή σωματικής δυσμορφίας, κατά την οποία ένα άτομο εμφανίζει εμμονική ενασχόληση με το σώμα του και ανησυχεί πως δε δείχνει αρκετά μυώδες και ισχνό.

Η διαταραχή αυτή συσχετίζεται με υπερβολικές ώρες άσκησης που στοχεύουν στην αύξηση του μυϊκού όγκου, εξαντλητική προπόνηση ακόμη και με τραυματισμό, διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά (όπως χρήση καθαρτικών, πρόκληση εμετού), ανορθόδοξες και επικίνδυνες δίαιτες, υπέρμετρη κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής, πρωτεϊνούχων σκευασμάτων, χρήση στεροειδών και έντονες αλλαγές στη διάθεση.

Δεν πρέπει να περιμένουμε

Ένα μεγάλο ζήτημα που προκύπτει από την αρνητική εικόνα σώματος και τις διατροφικές διαταραχές στα αγόρια είναι ότι, πολύ συχνά το πρόβλημα παραμένει απαρατήρητο.

Τα αγόρια καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα διπλό εμπόδιο, καθώς πιστεύουν πως πρέπει να δείχνουν «δυνατό» χαρακτήρα και να τα αντιμετωπίζουν όλα μόνα τους και επιπλέον, αισθάνονται πως αυτό που τους βασανίζει είναι «κοριτσίστικο». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κλείνονται στον εαυτό τους, να μην εξωτερικεύουν τις ανησυχίες τους και να έχουν μειωμένες πιθανότητες να αναζητήσουν βοήθεια.

Την ίδια στιγμή τόσοι οι γονείς, όσο οι εκπαιδευτικοί, αλλά ακόμη και οι επιστήμονες υγείας συχνά παραμελούν να ασχοληθούν με το πώς αισθάνεται ένα αγόρι για το σώμα του και να διερευνήσουν πιθανά ανησυχητικά σημεία στη διατροφική του συμπεριφορά και τη σχέση του με τη γυμναστική.

Σαφέστατα, η υιοθέτηση ενός θρεπτικού τρόπου διατροφής σε συνδυασμό με επαρκή επίπεδα σωματικής δραστηριότητας αποτελούν έναν πολύ θετικό τρόπο ζωής για τους εφήβους.

Αυτή τη στιγμή αναφερόμαστε στην εμμονική/ψυχαναγκαστική ενασχόληση με τη διατροφή και την άσκηση, η οποία οδηγεί σε ακρότητες και διακινδυνεύει τόσο τη σωματική όσο την ψυχική και πνευματική υγεία ενός εφήβου.

Εάν διαπιστώσετε ότι, το έφηβο αγόρι σας ανησυχεί ιδιαίτερα για το τι ακριβώς περιέχεται μέσα σε κάθε τρόφιμο, εάν παρατηρήσετε πως αποφεύγει συστηματικά συγκεκριμένα τρόφιμα, όπως αυτά που περιέχουν υδατάνθρακες (ρύζι, πατάτα, μακαρόνια, ψωμί, δημητριακά κ.ά.), ενώ παράλληλα δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον και συζητάει συχνά για τα τρόφιμα που περιέχουν πρωτεΐνη, εάν παραλείπει γεύματα ή έχει αυξήσει υπερβολικά την άσκηση χωρίς να τρέφεται επαρκώς, τότε θα ήταν καλό να τον πλησιάσετε και να του προσφέρετε την στήριξη που χρειάζεται.

Δε χρειάζεται, όμως, να περιμένετε μέχρι κάποιο ανησυχητικό σημάδι να εμφανιστεί.

Όπως είπαμε προηγουμένως άλλωστε, τα αγόρια που ταλαιπωρούνται από τη δυσαρέσκεια σώματος παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αδιάγνωστα.

Είναι σημαντικό να βοηθήσετε το παιδί σας από μικρή ηλικία να αναπτύξει μια θετική εικόνα για το σώμα του και να προστατεύσει τον εαυτό του από τις μελλοντικές πιέσεις που μπορεί να δεχθεί.

5 πράγματα που χρειάζεται να γνωρίζουν

Η κατάλληλη διαχείριση από την πλευρά των γονέων μπορεί να ακολουθήσει σε μεγάλο βαθμό τον  αντίστοιχο τρόπο προσέγγισης για ενίσχυση της θετικής εικόνας σώματος στα κορίτσια, με τις αντίστοιχες τροποποιήσεις όπου χρειάζεται.

Εάν έπρεπε να ξεχωρίσουμε 4 φράσεις, τις οποίες θα ήταν καλό να υπενθυμίζετε στο έφηβο αγόρι σας, έτσι ώστε να του γίνουν βίωμα, θα ήταν οι εξής:

• Απόφυγε να συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους.

Όλοι το έχουμε κάνει και πολλές φορές συνεχίζουμε να το κάνουμε. Είναι, όμως, τόσο μα τόσο άδικο. Κάθε ένας από εμάς είναι μοναδικός και αυτό είναι που μας κάνει και τόσο ξεχωριστούς. Αποδέξου και αγκάλιασε την αυθεντικότητα του σώματος και του εαυτού σου, ακριβώς όπως είσαι αυτή τη στιγμή.

• Συμπεριφέρσου στο σώμα σου με ευγένεια.

Η φροντίδα του σώματός σου θα σε κάνει να αισθάνεσαι όμορφα και γεμάτος ευεξία. Επένδυσε σε έναν ισορροπημένο τρόπο διατροφής, ο οποίος θα περιέχει όλα τα τρόφιμα, χωρίς περιορισμούς, απαγορεύσεις και αυστηρούς κανόνες και επίλεξε κάποια (ή κάποιες) μορφές σωματικής δραστηριότητας που σε ευχαριστούν πραγματικά. Το σώμα σου είναι το σπίτι σου. Συμπεριφέρσου του με κατανόηση και σεβασμό.

• Αυτό που προβάλλουν δεν είναι αληθινό!

Όλα όσα βλέπεις στην τηλεόραση, τις ταινίες, τις διαφημίσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν υποστεί πολύ μεγάλη επεξεργασία, με αποτέλεσμα αυτό που βλέπεις να απέχει κατά πολύ από την πραγματικότητα. Αυτός είναι ένας τρόπος για να προωθούν ορισμένα προϊόντα στο καταναλωτικό κοινό και να δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι, αυτά θα σου αλλάξουν τη ζωή. Στοχεύουν στο κέρδος και δεν αντιπροσωπεύουν την πραγματική ζωή.

• Είσαι τόσα πολλά παραπάνω από αυτό!

Καταλαβαίνω πως σε απασχολεί το πώς δείχνεις και πολλές φορές αυτό μπορεί να σου δημιουργεί κάποια ανησυχία. Να θυμάσαι πάντα, όμως, ότι είσαι τόσα πολλά περισσότερα από την εμφάνισή σου. Οι αρετές σου, οι ικανότητές σου, τα χαρίσματά σου, η προσωπικότητά σου, τα ενδιαφέροντά σου, όλα όσα σε χαρακτηρίζουν και διαμορφώνουν τη μοναδικότητα της ύπαρξής σου. Όλα αυτά σε κάνουν έναν υπέροχο άνθρωπο που αξίζει την αγάπη και την αποδοχή πρώτα από όλα από τον ίδιο του τον εαυτό.

«Μήνυμα» για το σπίτι

Η δυσαρέσκεια με την εικόνα σώματος αποτελεί πλέον ένα αυτόνομο πρόβλημα δημόσιας υγείας και όχι απλώς έναν παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη διατροφικών διαταραχών, σύμφωνα με τον Dr Scott Griffiths, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης.

Για αυτό λοιπόν, οφείλουμε να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας στη δημιουργίας ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο τα έφηβα αγόρια θα καταφέρουν να καλλιεργήσουν μια θετική στάση απέναντι στο σώμα τους.

Δεν πρέπει να περιμένουμε μέχρι κάτι να συμβεί. Άλλωστε μπορεί να συμβαίνει ήδη και να μην το έχουμε καταλάβει.

Μιλήστε στα παιδιά σας, συζητήστε μαζί τους, αφουγκραστείτε τις ανησυχίες τους, ακούστε ό,τι έχουν να σας πουν με γνήσιο ενδιαφέρον και κατανόηση, δείξτε τους την αμέριστη συμπαράστασή σας και αποδεχτείτε τα για αυτό που είναι.

Αυτή είναι η καλύτερη προστασία που μπορούν να κουβαλάν μαζί τους για μια ζωή.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

Helping boys develop a healthy body image, Brighton Grammar (2017)

A.Trounson, Boys who are unhappy with their bodies are just as vulnerable as girls, Health & Medicine (2017)

Griffiths et al., Sex Differences in Quality of Life Impairment Associated With Body Dissatisfaction in Adolescents. J Adolesc Health (2017)

Our sons need more support with body image issues, Brighton Grammar (2017)

Adams, It’s not just girls. Boys struggle with body image, too. Harvard Medical School (2013)

Eating disorders in men and boys. National Eating Disorders Association (NEDA)

Shelton, Eating disorders in boys. Generation Next (2017)

• Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην ιστοσελίδα efiveia.gr.