Σε προηγούμενο άρθρο περιγράψαμε 3 τρόπους που μπορούν να φανούν πολύ υποστηρικτικοί, ώστε το παιδί σου να μπορέσει να καλλιεργήσει μία υγιή σχέση με το φαγητό.

Πάμε τώρα να δούμε 2 επιπλέον σημεία-«κλειδί» που μπορούν να παίξουν πολύ καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη μιας ισορροπημένης διατροφικής συμπεριφοράς από μικρή ηλικία.

Πώς επηρεάζει το άγχος γύρω από το φαγητό τη σχέση που θα αναπτύξει ένα παιδί με αυτό;

Η ενημέρωση γύρω από θέματα διατροφής αποτελεί ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια ανάπτυξης ενός παιδιού.

Συχνά, όμως, η προσέγγιση που προωθείται ενισχύει μία έντονη ανησυχία, η οποία μπορεί να οδηγήσει τους γονείς στο να υιοθετήσουν ορισμένες πρακτικές που τελικά δε βοηθούν πραγματικά προς την κατεύθυνση που θα ήθελαν.

Σε αυτό το άρθρο θα συζητήσουμε σχετικά με δύο από τις πιο συνηθισμένες μεθόδους που χρησιμοποιούνται είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα και παρά το γεγονός ότι εφαρμόζονται από την πλευρά των γονέων με την πρόθεση να υποστηρίξουν το παιδί τους, στην πράξη συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

1. Η κατηγοριοποίηση των τροφίμων σε «καλά» και «κακά» αυξάνει τις ενοχές.

Είναι απολύτως ανθρώπινο στην προσπάθειά σου να κινητοποιήσεις το παιδί σου να καταναλώνει τρόφιμα με υψηλή θρεπτική αξία, να βρέθηκες να χρησιμοποιείς «ταμπέλες» για να χωρίζεις τα τρόφιμα σε «καλά» και «κακά».  Έτσι, όμως, ένα παιδί καταλήγει να νιώθει ντροπή κάθε φορά που θέλει να καταναλώσει κάποιο από τα τρόφιμα που χαρακτηρίζονται σαν «κακά» και να αισθάνεται πως είναι και το ίδιο «κακό» που «υπέκυψε» σε αυτά.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βιώνει έντονες ενοχές και υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να μπει στη διαδικασία να αρχίσει να τρώει στα κρυφά και να υπερκαταναλώνει τα «απαγορευμένα» τρόφιμα, κάθε φορά που τελικά δεν κατάφερε να «αντισταθεί».

Τα λόγια κάνουν τη διαφορά: Πώς θα σου φαινόταν να ξεκινήσεις να χρησιμοποιείς μια πιο ουδέτερη γλώσσα όταν αναφέρεσαι στο φαγητό; Η ντομάτα είναι ντομάτα, το κρουασάν είναι κρουασάν, το μαρούλι είναι μαρούλι και η σοκολάτα είναι σοκολάτα.

Με το να αποκαλείς τα τρόφιμα απλώς με το όνομά τους, απομακρύνεις από πάνω τους τη δαιμονοποίηση και την ενοχή. Το να νιώθει ένα παιδί πως δεν έκανε κάτι κακό όταν έφαγε ένα γλυκό, δεν είναι ικανό να προκαλέσει ανισορροπία στη διατροφική του πρόσληψη. Αντιθέτως, θα το βοηθήσει να αισθάνεται πιο ήρεμο και έτσι, δε θα αισθάνεται πως τα τρόφιμα αυτά είναι κάτι τόσο ιδιαίτερο και ξεχωριστό που θα πρέπει κάθε φορά που τα βλέπει να τρώει όσο περισσότερο μπορεί με το φόβο πως δε θα δικαιούται να τα απολαύσει ξανά.

2. Ένα περιοριστικό περιβάλλον μπορεί να ενισχύσει την επιθυμία για φαγητό.

Η συγκεκριμένη τακτική ταιριάζει πολύ με την κατηγοριοποίηση των τροφίμων, αλλά μπορεί να συμβαίνει, χωρίς απαραίτητα να χρησιμοποιούνται ταμπέλες για το φαγητό. Και σε αυτή την περίπτωση, το να μεγαλώνει ένα παιδί σε ένα περιβάλλον, στο οποίο επικρατούν ανελαστικοί κανόνες σχετικά με το ποια τρόφιμα επιτρέπεται να μπαίνουν στο σπίτι ή/και το πώς ακριβώς «πρέπει» να είναι ένα γεύμα, μπορεί να αυξήσει την ενοχή και τη ντροπή γύρω από το φαγητό.

Επιπλέον, όσο ένα παιδί δεν εκτίθεται καθόλου σε διαφορετικά τρόφιμα όπως, η σοκολάτα ή το κρουασάν, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να νιώθει πολύ πιο έντονη την επιθυμία να τα υπερκαταναλώνει σε κάθε ευκαιρία εκτός σπιτιού (πχ σε πάρτι φίλων, στο κυλικείο, σε εκδρομές κτλ).

Αναμφισβήτητα, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει η πρόθεση για ποικιλία τροφίμων μέσα στη διάρκεια μίας εβδομάδας. Μέσα στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης, μπορούν να ενταχθούν και ορισμένα τρόφιμα που καταναλώνονται για να προσφέρουν κατά κύριο λόγο ευχαρίστηση, χωρίς να διαταράσσεται η ισορροπημένη πρόσληψη φαγητού συνολικά.

Τα οφέλη της εξοικείωσης: Το να εξοικειωθεί ένα παιδί με όλα τα τρόφιμα δε σημαίνει πως ξαφνικά από αύριο θα ξεκινήσει να επιθυμεί μόνο πατατάκια, κρουασάν και σοκολάτες. Σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, αυτό υποδηλώνει πως προϋπήρχε αίσθημα στέρησης και περιορισμού. Τότε, είναι φυσιολογικό στην αρχή να παρατηρηθεί μία αντιδραστική συμπεριφορά μέχρι να επέλθει η ισορροπία και να συνειδητοποιήσει πως δεν υπάρχει απειλή και πως όντως, επιτρέπεται να καταναλώνει ό,τι θέλει -χωρίς να αισθάνεται πως ελλοχεύει ο κίνδυνος να τα στερηθεί ξανά.

«ΣΗΜΕΙΑ-ΚΛΕΙΔΙ»

Ο τρόπος που προσεγγίζεται το φαγητό επηρεάζει σημαντικά τη στάση που θα αποκτήσει το παιδί απέναντι σε αυτό. Θυμήσου πως το φαγητό είναι πηγή ενέργειας, θρέψης και απόλαυσης στη ζωή του παιδιού σου. Μη ξεχνάς, όμως, να το υπενθυμίζεις το ίδιο και στον εαυτό σου! Είναι απολύτως φυσιολογικό ορισμένα πράγματα που αφορούν στη σχέση του παιδιού σου με το φαγητό να «ξύνουν» επάνω σε δικές σου πληγές. Μη διστάσεις να αναζητήσεις βοήθεια, όποτε αισθανθείς πως το χρειάζεσαι. Έχεις και εσύ ανάγκη να προσφέρεις στον εαυτό σου υποστήριξη. Άλλωστε η επιρροή σου είναι πολύτιμη και μόνο ως πρότυπο.

Σου εύχομαι τα καλύτερα στην προσπάθειά σου!

Με αγάπη,

Κωνσταντίνα

Ενδεικτική Βιβλιογρφία:

Jansen et al., Do Not Eat the Red Food! Prohibition of Snacks Leads to Their relatively Higher Consumption in Children. Appetite (2008)

Scaglioni S. et al., Influence of parental attitudes in the development of children eating behaviour. British Journal of Nutrition (2008)

Spielvogel I. et al., The Forbidden Reward. The Emergence of Parent-Child Conflicts About Food Over Time and the Influence of Parents’ Communication Strategies and Feeding Practices. Frontiers in Public Health (2021)

Birch et al., Learning to overeat: Maternal use of restrictive feeding practices promotes girls’ eating in the absence of hunger. The American Journal of Clinical Nutrition (2003)